Başkentte katıldığı panelde konuşan Genel Müdürümüz Ali Tekataş, “Bir yandan kurumsallaşmayı sağlamaya çalışıyor diğer taraftan proje üretiyoruz. Bütüncül yaklaşım ve havza bazlı çözümlerle yolumuza devam edeceğiz.” dedi
Bu yıl 5’incisi düzenlenen su Kayıp ve Kaçakları Türkiye Forumu’na katılmak için Ankara’ya giden TİSKİ Genel Müdürümüz Ali Tekataş, “Suyun Geleceği Liderlik ve Politikalar” adlı oturumda deneyimlerini aktardı. Tekataş, Başkent’teki panelde 2014 yılında kurulan TİSKİ ve benzeri su ve kanalizasyon idarelerinin karşılaştıkları sorunları sıraladı. Öte yandan İller Bankası ile Tarım ve Orman Bakanlığı yetkilileriyle görüşen Genel Müdürümü, yetkililerle havza bazlı kalıcı projeler geliştirmek ve bunları finanse edebilecek fonlarla ilgili temas ve istişarelerde bulundu.
MANTIĞI OTURTMAKLA UĞRAŞIYORUZ
Panelde esasında 2014 yılında kurulan 14 su ve kanalizasyon idaresinin yaşadığı genel sorunları aktardığını belirten TİSKİ Genel Müdürümüz Ali Tekataş, “2014’te kurulan TİSKİ ve diğer su ve kanalizasyon idarelerinin ilk dönemleri ve şu anda devam eden dönemlerinin kurumsallaşma ile geçtiğini görmekteyiz. Büyükşehirler içerisinde Su ve Kanalizasyon İdaresi’nin mantığını oturtmakla uğraşıyoruz. TİSKİ olarak bu noktada ciddi çabalar sarf ettiğimizi belirtmeliyim. Bu manada ilk işimiz organizasyon şemasını oluşturmak oldu. Daire başkanlıkları ve alt birimlerin yapılandırmasıyla uğraştık. Belde ve köyden mahalleye dönüşen yerlerin teşkilatlandırılması noktasında ciddi gayret sarf ediyoruz” dedi.
KIRSAL NÜFUS ÇOK FAZLA
Coğrafi ve demografik yapıdan kaynaklı sıkıntılarla karşılaştıklarını belirten Genel Müdürümüz, “Örneğin Trabzon’da kırsal kesim nüfusu diğer illere göre fazla. Turizm bölgesi olduğundan da yazın nüfus ciddi manada artıyor. Bu dönemde nüfusun 10 kat arttığı yerler dahi var. Dolayısıyla siz buraları projelendirirken 100 kişiye hizmet götüreceğinizi düşünürken aslında binlerce kişiye hizmet edecek tesisleri kurmak zorunda kalıyorsunuz. Bu da ciddi maliyetlere sebep oluyor. Bir de buna coğrafyanın zorluğu eklenince çok daha fazla sıkıntılara maruz kalmış oluyorsunuz” diye konuştu.
KAMULAŞTIRMA OLMAYAN GÜN YOK
İmar planlarını tamamlamamış illerde içme suyu ve kanalizasyon hatları yapımında sıkıntıya düşüldüğünü ifade eden Tekataş, konuşmasına şöyle devam etti: “TİSKİ Genel Müdürlüğü görevine atandığımda şaşırmıştım. Önüme çok ciddi maliyette kamulaştırma evraklarının gelmediği gün yoktu. Su ve kanalizasyon idarelerinin yaşadığı en önemli sorunlardan birisi de içme suyu amaçlı üretilen suların esasında tarımsal amaçlı kullanılmasıdır. Belki Trabzon bu konuda en az sorunlu olan yerlerdendir ama diğer yerlerde bunun bir türlü önüne geçemiyorsunuz.”
ALIŞKANLIKLARDAN VAZGEÇİLMİYOR
Genel Müdürümüz konuşmasına şöyle devam etti: “Özellikle kırsalda abone yapmak, sayaç takmak, onların takibini yapmak ve faturalandırmak gerçekten büyük sıkıntılara neden oluyor. Biz bir taraftan bunlarla uğraşırken diğer taraftan oradaki vatandaşları alışkanlıklarından vazgeçirmeye çalışıyoruz. Allah’ın suyunu bize parayla mı satıyorsunuz sözleriyle karşılaşıyorsunuz. Elbette suları yıllarca böyle kullanmışlar. Bizler de köy çocuğuyuz biz de böyle kullandık. Ancak artık o suları su ve kanalizasyon ciddi yatırımlar yaparak getiriyor. Yatırımlarını yapabilmek için mutlaka bunları karşılamak zorunda.”
KASIM 2017’DEN BERİ ZAM YOK
Suyu ilgilendiren ana kalemlere son yıllarda bir hayli zam gelmesine rağmen Trabzon’da suya en son 2017 Kasım ayında zam yapılmış. O dönemden bugüne ana kalem giderlerimiz olan elektrik, boru, akaryakıt ve diğer giderlerimizdeki artışları düşündüğümüzde suya zam olmaması önemli bir dezavantaj. Ocak 2017’den bu yana elektriğe yüzde 100’ün üzerinde zam gelmiş. Akaryakıta yüzde 50, personel ücretleri ile klor ve boru malzemeleri gibi sürekli sarf malzemelerine ise yüzde 30’ ların üzerinde zam gelmiş. Bu nedenle Trabzon’umuzda Kasım 2019 TİSKİ genel kurulunda su ücretlerine zam yapılmasının elzem olduğu görülmektedir.
NASIL FİNANSE EDECEĞİZ?
Merkezi bütçeden geçen ay gelen para 2 milyon 100 bin TL. Buna karşın gelen elektrik faturası 2 milyon 600 bin TL. 6 milyon TL personel giderimiz var. Diğer giderleri de saymıyorum. Buna karşın ise coğrafi açıdan diğer illere göre zorlukları bünyesinde barındıran Trabzon, büyükşehirler arasında su ücretleri bakımından Türkiye’de 20’inci sırada. Ve şehrimde kayıp kaçak oranı yüzde 63 nasıl finanse edeceğiz? Bir taraftan yatırım yapmaya çalışıyoruz, diğer taraftan kayıp kaçağı azaltmaya çalışıyoruz. Bu yüzden su idarelerindeki en tepeden en alta kadar tüm arkadaşlarımızın birer su savaşçısı ve kahramanı olduğunu düşünüyorum.
704 MAHALLENİN ENVANTERİNİ ÇIKARTTIK
Sorunları tek tek açıklayan ve bundan sonra yapılacakları sıralayan TİSKİ Genel Müdürü Ali Tekataş, şöyle devam etti: Kayıp kaçakla ilgili çalışmalar noktasındaki ilk adımımızı Trabzon’daki 704 mahallemizin envanterini çıkartarak attık. Üzülerek şahit olduk ki, gerek hiç girilmemiş gerekse de köy hizmetleri özel idare zamanında yapılmış ve ömrünü tamamlamış 500’ ün üzerinde mahallemizde ciddi içme suyu sorunu var. Hem ishale hattı hem şebeke sıkıntımız var. Depolarımız eksik, eskimiş ve özelliğini yitirmiş. Su alma yapılarımız ciddi manada hasar görmüş ya da hiç yok.
DEV PROJE FİRMALARI TRABZON’A DAVET EDİLDİ
Hemen her yerde bulanıklık sorunu olduğundan arıtma ihtiyacı hasıl oluyor. Bunların hepsinin çalışmalarını yaptık. Sorunlara bütüncül yaklaşıyoruz. Havza bazlı çözümlere yöneldik. Ülke çapında iş yapan pek çok firmayı şehrimize davet ettik. İlçelerimizin sorunlarını bütüncül şekilde çözecek çalışmalar yapıyoruz. Fizibilite çalışmalarına ve Projeye çok önem veriyoruz. Tabiri caizse bin defa ölçüp bir defa biçeceğiz. 2020 TİSKİ de proje yılı olacak. Hemşehrilerimizden bu nedenle biraz sabretmelerini istirham ediyorum. Örneğin geçtiğimiz günlerde Şalpazarı ilçemizin 34 mahallesinin 22’sinin sorununu birden çözecek bir etüt çalışması başlattık. Bütün ilçelerimizi bu şekilde ele alıp kaçak suları kontrol altına alıp, faturalandırmak noktasında ciddi çalışmalarımız devam edecek.
YERİNDE ÇALIŞMAYI ÖNEMSİYORUZ
Her işin temelinde proje var. Önce projeleri yapacağız sonra da bunların uygulamasına geçeceğiz. Vatandaşlarımızla sürekli görüşme halindeyiz. Bütün ilçelerimizde belediye başkanları ve muhtarlarımızla toplantılar yapıyoruz. Yerinde çalışmayı önemsiyoruz. 18 ilçemizin şefliklerine de teknik eleman desteği sağlayacağız. Anında sorunları tespit edip orada hemen çözüm getirecek teknik elemanları istihdam etmeye başladık.
NEREDE HANGİ HAT VAR ARTIK BİLİNECEK
Coğrafi Bilgi Sistemi’ni (CBS) Mayıs 2019 itibariyle devreye aldık. Yeraltında neyimiz var neyimiz yok artık bilinecek. Sadece içme suyu, yağmur ve kanalizasyon hatlarıyla ilgili bir durum değil bu. Fiber optik elektrik vb hatlar için de geçerli bu. Bugüne kadar neyin nerede olduğu bilinmediğinden birbirimizin borularını, hatlarını patlatıp durmuşuz. Çok kısa sürede CBS’de atılım yaptık. Büyük önem verdiğimiz bir çalışma. Yaramızın nerede olduğunu bileceğiz ki ona göre tedavi sağlayalım.
KAYIP KAÇAK DİNLENEREK BULUNUYOR
Su kayıplarını kontrol altına almak için akustik dinlemeler yapmaya başladık. 2 ay içerisinde bulduğumuz kayıp 107 litre/saniye. On binlerce kişinin aylık su ihtiyacını karşılayacak bir rakam bu. Yine tüm işlerin takibini sağlayan HTS’yi kurduk. Eskiden kalma depolarda ciddi bir kirlilik var. Ciddi paralar vererek suyu arıtıyoruz ancak bu depolarda suları maalesef kirletiyoruz. Depolarımızın bakım, onarım ve temizliklerini yapıyoruz. Bakım ihalelerini yakın zamanda yapacağız. Scada anlamında ciddi yatırımlar yapacağız. Sayaçların kalibrasyonu konusunda da çalışmalarımız var.
TRABZON’UN PAYI ARTTIRILMALI
Konuşmasının son bölümünde su kanalizasyon idarelerinin para kaynağının ciddi şekilde arttırılması gerektiğini vurgulayan TİSKİ Genel Müdürümüz Ali Tekataş, “Payların dağıtılması noktasında nüfus, yüzölçüm vb. kriterlerin yanına bir de coğrafi zorluklar eklenerek bu payların yeniden belirlenmesi gerekiyor. Herhangi bir ilde bir iş için 1 birim harcanıyorsa Trabzon gibi illerde 3-5 birim harcanmak zorunda kalınıyor. Az nüfuslu mahallelere öyle maliyetler çıkıyor ki projeleri yeniden gözden geçirmek zorunda kalıyoruz. Bu yüzden gelen payların hizmet zorluğuna göre de gözden geçirilmesi gerekiyor.” ifadelerine yer verdi.
TARİH: 13.10.2019
KURUMSAL
ABONE İŞLEMLERİ
ÖDEME NOKTALARI
İLETİŞİM
